Poiothta-eswterikou-aera

Γιατί δεν πρέπει να αγνοούμε το θέμα της ποιότητας του εσωτερικού αέρα;

Σήμερα γίνεται ολοένα και περισσότερο λόγος για τον υγιή τρόπο ζωής και την ποιότητα της ζωής μας αλλά έχετε ποτέ αναρωτηθεί για την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε; Σύμφωνα με έρευνες από το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Αυστραλίας, το 90% από μας περνάμε το περισσότερο καιρό μας σε εσωτερικούς χώρους. Αν υπολογίσετε το χρόνο που περνάμε στο σπίτι μας, στο γραφείο, στο αυτοκίνητο ή σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς τότε θα συνειδητοποιήσετε πόσο πολύ κοντά στη πραγματικότητα είναι αυτό το ποσοστό.

Η έρευνα για την ποιότητα του εσωτερικού χώρου δεν έφτασε την δημοσιότητα μέχρι τη δεκαετία του 1970. Για την ακρίβεια στις ΗΠΑ με την αύξηση των τιμών του πετρελαίου οι διαχειριστές των κτηρίων είχαν την αντίληψη ότι θα πρέπει να εμποδίζουν τον φρέσκο αέρα να εισέρχεται στο εσωτερικό ενός κτηρίου. Αυτή η πρακτική είχε σκοπό να μειώσει το φρέσκο αέρα από το να εισέρχεται στο εσωτερικό του κτηρίου έτσι ώστε να μένει η ζέστη μέσα το χειμώνα και η δροσιά το καλοκαίρι.

 

Το σύνδρομο του «άρρωστου κτηρίου»

Αυτές οι πρακτικές των διαχειριστών των κτηρίων έγιναν χωρίς καμία κατανόηση των συνεπειών. Έτσι ξαφνικά εμφανίστηκε σαν όρος το «σύνδρομο άρρωστου κτιρίου».

Το «σύνδρομο άρρωστου κτιρίου» έχει αναγνωριστεί επίσημα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας από το 1982. Οι πρώτες ενδείξεις για την ταυτοποίηση του συνδρόμου ήταν τα μεγάλα ποσοστά διοξειδίου του άνθρακα (το πιο κοινό βιο-απόβλητο) που εκπέμπονταν είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία της αίσθησης στου κατοίκους ότι ο αέρας ήταν «ζεστός και αποπνικτικός».

Η δεύτερη ένδειξη ήταν η ολοένα αυξανόμενη υγρασία στο εσωτερικό του κτηρίου που οδήγησε σε συμπύκνωση ειδικά στις κοιλότητες των κτηρίων. Αυτή η συγκέντρωση της υγρασίας οδηγεί στη δημιουργία μούχλας. Η μούχλα έχει πολλά και αρνητικά αποτελέσματα στην υγεία μας. Πιο συγκεκριμένα, η μούχλα άρχισε να προκαλεί ερεθισμούς στα μάτια, τη μύτη, το λαιμό και στο δέρμα. Στο τέλος το σύνδρομο «άρρωστου κτηρίου» άρχισε να γίνεται πολύ φανερό από την μυρωδιά των εκπομπών των χημικών αερίων.

Πτητικές οργανικές ενώσεις

Δυστυχώς, στη περίπτωση αυτών των κτηρίων, οι ερεθισμοί και η μυρωδιά αποδόθηκε στην έκθεση των κατοίκων των κτηρίων στην έκθεση τους σε χημικά και όχι σε βιολογική προέλευση. Αυτή η έλλειψη κατανόησης οδήγησε σε μια περίοδο 40 χρόνων τουλάχιστον, εμμονής με τις Πτητικές Οργανικές Ενώσεις(VOCs) και την εκπομπή αυτών των χημικών στον εσωτερικό αέρα. Αυτή η αντίληψη οφείλεται εν μέρει, και έτσι γίνεται κατανοητό, στο γεγονός ότι εκείνη την περίοδο οι Πτητικές Οργανικές Ενώσεις ήταν πολύ ψηλά στην agenda των οργανώσεων για την προστασία του περιβάλλοντος.

Εκτός από ιδιαιτέρως «επιθετικά» χημικά όπως είναι η μεθανάλη ή φορμαλδεΰδη που εκπέμπεται από τις ρητίνες των γυψοσανίδων, και το διοξείδιο του αζώτου που εκπέμπεται από τις κουζίνες γκαζιού και τις σόμπες. Εκτός από αυτά τα δύο στοιχεία καμία άλλη Πτητική Οργανική Ένωση δεν έχει συνδεθεί άμεσα με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας.

Γεγονός που δεν προκαλεί εντύπωση όταν συνειδητοποιούμε ότι οι κανονισμοί για το επιτρεπτό ποσοστό συγκέντρωσης τους είναι 1000 φορές πιο υψηλό  από ότι πραγματικά είναι. Άρα γιατί να περιμένουμε κάποια άμεσο αποτέλεσμα στην υγεία μας;

Έτσι και αλλιώς οι τίτλοι «Μήπως Το χαλί σας σκοτώνει;» είναι πιο θελκτικοί για το κοινό από το «Παρακαλώ θυμάστε να ανοίγετε τα παράθυρα σας πού και πού».

 

Ημι-πτητικές οργανικές ενώσεις

Στη μέση της δεκαετίας του 2000 η προσοχή της κοινής γνώμης στράφηκε στις ημι-πτητικές οργανικές ενώσεις. Αυτή η αλλαγή της προσοχής ήταν αποτέλεσμα των  χημικών ουσιών που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα. Πριν κανείς δεν είχε κάνει την σύνδεση του σε σχέση με την ποιότητα του εσωτερικού αέρα δεδομένου ότι δεν μπορούσε κανείς να αντιληφθεί ότι μια ένωση με τόσο χαμηλή μεταβλητότητα θα μπορούσε να εισπνευσθεί σε σημαντικές ποσότητες.

Τώρα πια έχει αποδειχθεί ότι η σκόνη που παραμένει σε υλικά που περιέχουν αυτά τα στοιχεία (πχ. πάτωμα βινυλίου και παρόμοια) απορροφούν όλα τα χημικά και μετά τα ξανά-αποβάλλουν στον αέρα. Άρα, καταλήγουν στο δικό μας αναπνευστικό σύστημα.

Μελέτη που διεξάχθηκε από το Βornehag et al. (2005), έδειξε ότι υπάρχει σύνδεση με τις φθαλικές ενώσεις (ενώσεις που χρησιμοποιούνται ευρέως στα πλαστικά) και την εμφάνιση άσθματος.

Σύμφωνα με έρευνα που διεξάχθηκε στη Βουλγαρία από Σκανδιναβούς ερευνητές έδειξε ότι υπάρχει άμεση σύνδεση του παιδικού άσθματος με την παρουσία υλικών που περιέχουν φθαλικές ενώσεις στο σπίτι μας. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν πολλά σπίτια που περιέχουν πάτωμα βινυλίου ή καλύμματα θέσεων αυτή η σύνδεση, στην αρχή, αντιμετωπίστηκε με διστακτικότητα από τους επιστήμονες. Παρόλα αυτά οι συνεντεύξεις που έγιναν με διάφορα νοικοκυριά έδειξε μεγάλη αύξηση σε συγκεκριμένα προϊόντα που περιέχουν φθαλικές ενώσεις. Το πιο πιθανό είναι ότι αυτά τα προϊόντα χρησιμοποιούνταν κατά κύριο λόγο για να καθαριστούν επιφάνειες με βινύλιο.

 

 

Και αν είναι χειρότερο το να ανοίξουμε το παράθυρο;

Ο παραδοσιακός τρόπος για να βελτιώσουμε την κακή ποιότητα του εσωτερικού αέρα είναι να αυξήσουμε τον εξαερισμό του αέρα ώστε να γίνεται εκκαθάριση των μολυσματικών παραγόντων. Ο καλός εξαερισμός λειτουργεί θετικά και στο να γίνει εκκαθάριση και των πτητικών οργανικών ουσιών και των βιο-αποβλήτων όπως είναι το και CO2 των μυρωδιών.

Αλλά τι κάνουμε στη περίπτωση που ο εξωτερικός αέρας είναι χειρότερος από τον εσωτερικό αέρα; Αυτό είναι ένα πρόβλημα πολύ σύνηθες στα αστικά κέντρα ειδικά πριν από την θέσπιση περιβαλλοντικών κανονισμών., με την αύξηση της χρήσης πετρελαίου για τα αυτοκίνητα μια καινούρια κατηγορία μόλυνσης έκανε την εμφάνιση της, αυτή της εκπομπής μικρών σωματιδίων από τη καύση πετρελαίου. Άλλες πηγές μόλυνσης προκύπτουν από τις καύσεις διαφόρων υλικών, για παράδειγμα όταν καίνε τα απόβλητα από τη γη ειδικά σε περιοχές της Νοτιο-Ανατολικής Ασίας. Επιπρόσθετα, δραστηριότητες όπως η καύση χόρτων αλλά και η γύρη από τα φυτά μπορεί να προκαλέσουν άσθμα.

Σε αυτές τις προαναφερθείσες περιπτώσεις, η μόλυνση που έρχεται από έξω στο εσωτερικό του σπιτιού μας έρχεται σε αντίθεση με την προσπάθεια μας να κρατήσουμε την καλή ποιότητα του εσωτερικού μας χώρου και την μόλυνση έξω από το σπίτι μας.

Ενώ η τεχνολογία, για να μειώσουμε στο ελάχιστο τα μολυσματικά σωματίδια έξω από το σπίτι μας υπάρχει, είναι πολύ ακριβή και όχι πολύ ευρέως διαδεδομένη. Κανονικά, θα έπρεπε να επενδύουμε στο να αναπτύσσουμε την τεχνολογία τουλάχιστον για τα νοσοκομεία όπου οι ασθενείς με άσθμα ψάχνουν καταφύγιο και θεραπεία.

Εμείς πιστεύουμε ότι η καλύτερη λύση για την διατήρηση της ποιότητας του εσωτερικού αέρα είναι ο φρέσκος και καθαρός αέρας. Ενώ αυτό είναι αλήθεια, αναγνωρίζουμε επίσης ότι έχει καταντήσει ακόμα πιο δύσκολο να βρούμε ποιοτικό εξωτερικό αέρα.

 

 

 

 

Πηγή: Steve Atkinson GTP Safety And Facilities Manager, Institute for Frontier Materials, Deakin University. (2018, January 25). We can’t afford to ignore indoor air quality – our lives depend on it. Retrieved January 26, 2018, from https://theconversation.com/we-cant-afford-to-ignore-indoor-air-quality-our-lives-depend-on-it-87329

Bornehag, C., Lundgren, B., Weschler, C. J., Sigsgaard, T., Hagerhed-Engman, L., & Sundell, J. (2005). Phthalates in Indoor Dust and Their Association with Building Characteristics. Environmental Health Perspectives, 113(10), 1399-1404. doi:10.1289/ehp.7809